Op 9 februari sprak een delegatie van bewoners, huiseigenaren en een VvE-beheerder van onze wijk bouwkundige Doeke van Duinen over de vele blijvende klachten rond vocht, lekkages, schimmels en rot. Om maar met de deur in huis te vallen: het probleem is ingewikkeld. Maar niet onoplosbaar.
Van Duinen legde bijvoorbeeld uit dat we onze huizen minder zijn gaan verwarmen vanwege de hoge energieprijzen, en deze steeds beter isoleren vanwege die hoge prijzen en het klimaat. Maar onze woningen hebben een natuurlijk ventilatiesysteem. Vocht moet kunnen worden afgevoerd. Dat gebeurt juist met warme lucht (kachel aan, zodat lucht vocht opneemt) dat weg kan worden getransporteerd (ramen open). Door dit direct alsnog weer te gaan doen, halen we een enorm deel van de vochtdruk direct uit onze huizen.
Een mogelijke andere oorzaak is de ‘werking’ van onze huizen door bodembeweging. Het grondwaterpeil is daarin bepalend, want als met name kleigrond droog wordt zet het uit, en als het vochtig wordt krimpt het weer. Tweede factor hier: de bodemsoort. Die kan nogal verschillen, zelfs binnen onze wijk. Ook van belang: het soort heipalen. Hout is minder duurzaam (qua kwaliteit) als het niet onder water staat, dan kan het gaan rotten. Betonnen palen zijn beter. Bodembeweging kan invloed hebben op fundament, vloeren, spouwen, de hele constructie tot aan het dak.
Duizelt het u al? Lees nog even door. Niet alleen aardbevingen door de gaswinning, maar ook bouwwerkzaamheden rond de Zuidelijke Ringweg (in de kom bij het stadspark, redelijk tegen onze wijk aan), het heien voor de Zwarte Doos en de aanleg van de spoortunnel aan de Paterswoldseweg, waarbij veel grondwater is onttrokken aan onze wijk, zijn mogelijke oorzaken van gesprongen voegwerk, naden, scheuren en kieren.
Dan de stenen van onze huizen zelf. Als die, eventueel deels door bovenstaande oorzaken, verzadigd zijn door het vocht, en het vocht niet meer naar buiten kan omdat we de stenen bijvoorbeeld damp-dicht (en niet damp-open) hebben geïmpregneerd, of omdat we de stootvoegen (de open plekken in de muur voor de afvoer van vochtige lucht) hebben gedicht, lekt het vocht naar de binnenmuren. Uiteindelijk zoekt het dan de weg van de minste weerstand, richting fundament. Denk ook aan het verschil in modernisering tussen de huizen, bijvoorbeeld door isolatie van vloeren en daken. Als buren daar isolatie aanbrengen kan vocht in de lucht een andere uitweg zoeken via jouw huis, bijvoorbeeld.
De constructie rond de betonnen lateien langs onze balkons kan ook lekken. Een inspectie hiervan kan geen kwaad. Maar zoals met heel veel gedeelde vermoedelijke oorzaken: ook hier geldt dat er ook in huizen lekkages zijn waar het beton rond de balkons onlangs nog hersteld is. Je zou zeggen: het is te complex. Maar Van Duinen biedt toch perspectief.
Advies: begin grondig en werk samen met gemeente
Hij adviseert ons bodemonderzoek te laten doen en het grondwaterpeil over de afgelopen jaren boven tafel te krijgen. Daarna moeten we (laten) bepalen hoe het staat met onze funderingen (welk type heipaal, de staat van de spouwankers). Gevolgd door een steekproefsgewijs onderzoek in de hele wijk naar oorzaken van de klachten die algemeen voor de meeste huizen gelden. Op basis van de uitkomsten kunnen we dan kijken of we een generaal herstelplan kunnen maken. Individuele afwijkende gevallen zouden bewoners/huiseigenaren dan zelf moeten onderzoeken en aanpakken.
Het is sowieso raadzaam in elk huis de kruipruimte (onder de benedenverdieping) te controleren op water en vocht. Als hier veel vocht is kan het water dat onverhoopt van boven de weg naar beneden zoekt niet weg en ook dit levert schimmels en vocht op.
Vanuit onze inmiddels ontstane actiegroep hebben we op 2 februari ook een brief naar de wethouders Rik van Niejenhuis (Wonen) en Carine Bloemhoff (Oude Wijken) en de gemeenteraad gestuurd, waarin we vragen om zo’n steeksproefsgewijs onderzoek. Ook zou steun bij een wijkbreed herstel en het samen optrekken richting IMG ons kunnen helpen – want het vermoeden blijft sterk dat aardbevingen in ieder geval de problemen hebben versterkt. Ook pleiten we voor een toekomstgerichte wijkaanpak waarin we verduurzaming nastreven, en onze huizen klimaatadaptief willen maken, door nieuwe technieken als regenwater-opvang waarmee we na osmose douche- en wc-water maken, het waterdicht maken van oude muren door nieuwe technieken van gevelbekleding, of het technisch aanpassen van onze huizen (bijvoorbeeld overal boven kozijnen loodslabben aanbrengen, om water in muren naar buiten te leiden).
Planning: hoe nu verder
Op 6 maart is de gemeenteraadsvergadering waarin onze brief op de lijst van ingekomen stukken staat. Wij hebben vanuit de bewonersvereniging vier raadsleden en twee wethouders aangeschreven met het verzoek de brief niet ’ter kennisneming’ af te hameren.
We proberen uiterlijk half maart een idee te hebben van een aanvraag voor een bodemonderzoek, inzicht in het grondwaterpeil en contact met de gemeente te hebben over een steekproefsgewijze inspectie van de wijk. U hoort snel verder!
