Abel Tasmanplein en -straat
Ontdekkingsreiziger Abel Janszoon Tasman (1603-1659) was in dienst van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Hij omzeilde in 1642-1643 als eerste Australië (Nieuw-Holland) en ontdekte onder andere Tasmanië en Nieuw Zeeland.
De straat volgt nog de loop van de Oude Dijk, tot in de 17e eeuw een onderdeel van de weg van Groningen naar Paterswolde. Latere benaming: Laan naar het Hoendiep. De waterloop de Drentsche Aa kwam via deze route de stad in.
Admiraal de Ruyterlaan
De zeeheld Michiel Adriaenszoon de Ruyter leefde in de periode 1607-1676. Op zijn vlaggenschip “De Zeven Provinciën behaalde hij in 1666 de zege in de Vierdaagse Zeeslag. Zijn grootste prestatie leverde hij tijdens de derde Engels-Nederlandse oorlog (1672-1674), toen hij door strategie, een invasie van zee uit wist af te wenden. In 1677 werd zijn gebalsemde lichaam bijgezet in een praalgraf in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.
Dorus Rijkersstraat
De reddingsbootschipper Dorus Rijkers (1847-1928) uit Den Helder die aanvankelijk in geval van nood met geroeide reddingboten de vliegende storm in ging.
Eendrachtskade
Het kanaal aan de Eendrachtskade is gereed gekomen in 1909. Het diende als rechtstreekse verbinding tussen Verbindingskanaal en Hoendiep , met vermijding van de Westerhaven. De naam herinnert aan de eendrachtige samenwerking tussen de provincie en de gemeente bij de aanleg van het kanaal.
Jan van Galenstraat
De zeeheld Johan (of Jan) van Galen (1604-1653) was een Nederlands vlootvoogd. Hij aanvaardde bij het uitbreken van de eerste Engelse oorlog in 1652 het opperbevel over het Middellandse Zee eskader.
Kortenaerstraat
Vernoemd naar de zeeheld Egbert Meeuwszoon Kortenaer (Meussen Cortenaer) (1604-1665), die onder andere onder Tromp diende en deelnam aan de zeeslagen bij Ter Heyde in 1653 en in de Sont in 1658.
Paterswoldseweg
Huidig beloop: van Eeldersingel tot gemeentegrens. De weg naar Eelderwolde en Paterswolde. Tot 1928 nog Hoornsche dijk of Potterwoldmerdijk genoemd (Potterwolde: de oorspronkelijke naam van het dorp Paterswolde, mogelijk genoemd naar het geslacht Potter.) De historische weg vanaf Groningen naar de oude brug in de Meerweg in Haren. De verbinding tussen de stad en het begin van de Hoornsche dijk verliep tot in de 17e eeuw via de Hoendiepskade (de Hoentil) en de Oude Dijk (nu Abel Tasmanstraat).
Peizerweg
Kapitein Peize heeft de geschiedenisboeken niet gehaald. Wel is er een Drents dorp naar hem vernoemd en daarmee de weg die er van Groningen heen voert, van de Paterswoldseweg tot de gemeentegrens bij de Groningerweg in Peizermade. De weg is – als Drentschelaan (tot de huidige Campinglaan)- in 1873 door de gemeente in beheer en onderhoud overgenomen.
Piet Heinstraat
Vernoemd naar de zeeheld Pieter Pieterszoon Hein (Heyn) (1577-1629). Trad in 1623 als vice-admiraal in dienst van de West Indische Compagnie. In 1628 veroverde hij de Spaanse Zilvervloot in de baai van Matanzas bij Cuba (de waarde was circa 12 miljoen, waarvan 8 miljoen aan zilver).
Van Brakelplein
Genoemd naar Jan van Brakel (Rotterdam? 1638?–Slag bij Beachy Head1690) was een Nederlands vlootvoogd.
Over Van Brakels vroegste leven is niets met zekerheid bekend, zelfs zijn geboortejaar is een raadsel. Schattingen lopen uiteen van 1618 tot 1642. Vaak wordt het jaartal 1638 genoemd.
Hij werd de held van de Tocht naar Chatham in 1667, omdat hij met zijn schip de Vreede de ketting zou hebben doorbroken die de Medway afsloot. In feite was het vermoedelijk de brander Pro Patria; Van Brakel zelf heeft overigens nooit anders beweerd. Hij nam echter wel stormenderhand het fregat Unity, een cruciaal moment in het verloop van de expeditie. Van Brakel was een onbesuisd man die zich voortdurend problemen op de hals haalde maar ook zeer moedig was. Hij had zich speciaal voor de aanval aangeboden om een straf te ontlopen die hem boven het hoofd hing omdat zijn bemanning tegen de strengste orders in toch aan het plunderen was geslagen. Door de Staten-Generaal werd hij beloond met een gouden ereketen. Hij was eind 1688 tijdelijk viceadmiraal op de Maze op de vloot van Willem III van Oranje, bij diens overtocht naar Engeland in 1688.Van Brakel sneuvelde in de Slag bij Bevesier (Beachy Head) en heeft een praalgraf in de St.-Laurenskerk te Rotterdam.
Van der Doesstraat
Genoemd naar Pieter van der Does (Leiden, 1562 – Sao Tomé, 1599) een Nederlands vlootvoogd. In 1586 kwam Pieter van der Does als superintendant bij de vloot te werken waarbij hij de ondergang van de Spaanse Armada in 1588 meemaakte. In 1594 raakte hij gewond tijdens het beleg van Groningen.
In 1597 werd hij, als eerste die deze functie ooit uitoefende, viceadmiraal van de Admiraliteit. In mei 1599 vertrok onder zijn leiding een vloot van Hollandse en Zeeuwse schepen richting de kust van de Spaanse–Portugese koloniën in Afrika met de bedoeling deze aan een blokkade te onderwerpen. Daar vond Van der Does zijn einde.
Van Heemskerckstraat
Genoemd naar Jacob van Heemskerck (Amsterdam 1567-Gibraltar 1607). Hij was aanwezig op Willem Barentsz’ derde en laatste reis (1596–1597) die eindigde in de beroemde Overwintering op Nova Zembla. Van Heemskerck vestigde zijn naam door leiding te geven aan de terugkeer: op 1 november kwam hij weer in Amsterdam aan.
Op 1 mei 1598 vertrok hij voor de eerste keer naar Indië. Ze openden factorijen op resp. Ambon en Banda. Op 19 mei 1600 waren de schepen terug in Amsterdam.
Van Heemskerck voer op 23 april 1601 opnieuw uit naar Indië, nu als admiraal van een vloot van acht schepen. De schepen vertrokken vanuit Texel naar Bantam.
In januari 1607 werd hij bevelhebber een oorlogsvloot. Op 25 april overviel hij de Spaanse vloot tijdens de Slag bij Gibraltar. De armada werd vernietigend verslagen. Van Heemskerck sneuvelde evenwel. Zijn dood leidde, voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis, tot een ware verering als zeeheld. Hij werd op 8 juni begraven in de Amsterdamse Oude Kerk.
Van Speijkstraat
Vernoemd naar de zee-officier Jan Carel Josephus van Speijk (1802-1831), die commandant was op een Nederlandse kanonneerboot. In Antwerpen dreigde hij in vijandelijke handen te vallen tijdens een opstand. Na de uitroep “Dan liever de lucht in”, stak hij de lont in het kruit, en vloog hij met schip en al de lucht in.
Van Wassenaerstraat
Genoemd naar Jacob van Wassenaer Obdam, (1610 – 1665) een Nederlands admiraal uit de zeventiende eeuw. De Engelsen kennen hem als Admiral Opdam.
Toen in de Slag bij Ter Heijde in 1653 Maarten Tromp sneuvelde, werd Van Wassenaer als bevelhebber benoemd. Als niet-zeeman kreeg hij veel kritiek op zijn leiding, hoewel hij ook veel moderniseerde.
Hij sneuvelde in de Slag bij Lowestoft op 13 juni op het vlaggenschip de Eendragt in direct duel met de HMS Royal Charles . In de Grote Kerk van Den Haag bevindt zich zijn praalgraf.
Witte de Withstraat
Vernoemd naar de zeeheld Witte Corneliszoon de With (1599-1658). Had als vlaggenkapitein van Piet Heyn een groot aandeel in de verovering van de Zilvervloot in 1628. Onder Tromp streed hij onder andere in 1639 bij Duins en was na de dood van Tromp in 1653 tijdelijk belast met het opperbevel in de Eerste Engelse Oorlog.
